Przedsiębiorca płacący zadeklarowane wysokie składki do ZUS dokonując po chorobie korekty składek musi liczyć się z tym, że nie zostaną mu zmniejszone składki w sposób proporcjonalny do uiszczonych wysokich składek, ale w sposób proporcjonalny do składek minimalnych.
Taki wniosek płynie z Uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 11 lipca 2019 r. Zagadnienie dotyczy tych przedsiębiorców, którzy opłacają składki do ZUS w kwocie wyższej niż minimalna, a więc gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zadeklarowała wysokość podstawy składek na ubezpieczenie społeczne osoby w kwocie wyższej niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W razie choroby, przedsiębiorca może wnioskować o wypłatę zasiłku chorobowego za czas niezdolności do pracy. Ponadto, po wypłacie zasiłku przez ZUS może złożyć na druku ZUS-DRA korektę deklaracji rozliczeniowej pomniejszając podstawę wymiaru składek o te dni, w których z powodu choroby nie prowadził swojej działalności. Na marginesie dodam, że składka zdrowotna nigdy nie ulega pomniejszeniu. Zmieniają się tylko te składki, które podlegają odliczeniu od dochodu.
Do tej pory rozwiązania były dwa:
- ZUS stał na stanowisku, że przedsiębiorca płacący wyższe niż zryczałtowane składki do ZUS nie ma wcale prawa do korekty deklaracji rozliczeniowej, a
- Przedsiębiorcy i niekiedy sądy stały na stanowisku, że taki chory przedsiębiorca ma prawo do korekty składek i to w wysokości zadeklarowanej.
Przykład:
Pani Agnieszka prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i opłaca składki do ZUS w podwyższonej wysokości, od podstawy wymiaru składek 6700 zł, co oznacza, że wysokość składki do zapłaty wynosi 2600 zł. W dniach 1-10.12.2019r. przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby w czasie ciąży. Otrzymała zasiłek chorobowy za okres choroby w wysokości 1400 zł. Następnie w styczniu 2020 r. złożyła korektę deklaracji ZUS-DRA wykazując, że za dni 1-10.12.2019 r. należy pomniejszyć wysokość składek. Żądała uznania nadpłaty za grudzień w wysokości 850 zł, dzięki czemu następna składka byłaby mniejsza o tę właśnie kwotę. ZUS nie zgodził się żądając zapłaty pełnej zadeklarowanej kwoty także w następnym miesiącu.
Okazało się, że istnieje jeszcze trzecie rozwiązanie i rzeczywiście na podstawie obecnie obowiązujących przepisów jest ono całkowicie uzasadnione. Problem był na tyle skomplikowany, że sprawę rozstrzygnął Sąd Najwyższy i to w składzie siedmiu sędziów.
Podsumujmy: korekta składek ZUS (na formularzu ZUS-DRA) po chorobie przedsiębiorcy jest dla każdego przedsiębiorcy taka sama, niezależnie od tego czy płaci on minimalne czy podwyższone składki ZUS. Przy czym przedsiębiorca płacący wyższe składki oczywiście otrzyma wyższy zasiłek chorobowy.
Dla zainteresowanych szczegółowym uzasadnieniem podaję sygnaturę orzeczenia: III UZP 1/19