Rolę od 0,3 do 1 ha można zakupić tylko dwuetapowo – pod warunkiem nieskorzystania z prawa pierwokupu przez KOWR. W przypadku gruntów rolnych zabudowanych przed dniem 30.04.2016 r. możliwy jest zakup bezwarunkowy działek o powierzchni do 0,5 ha.
Zgodnie z ustawą z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. Nr 64, poz. 592), zasadą jest nabywanie nieruchomości rolnych przez osoby posiadające stosowne uprawnienia rolnicze. Jednak ustawa wprowadza też istotny wyjątek: nabycie nieruchomości rolnej o powierzchni poniżej 0,3 ha (do 2999m2) jest wolne od jakichkolwiek rygorów, a zakup działki o powierzchni od 0,3 do 1 ha wymaga uprzedniego poinformowania o tym Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i nieskorzystania przez niego z prawa pierwokupu. Zatem zakup nieruchomości rolnej o powierzchni 0,3 ha, nie jest obwarowany żadnymi obostrzeniami, a tych o pow. 0,3-1 ha wymaga zgłoszenia do KOWR.
Dodatkowo, poza wspomnianą ustawą wprowadzono możliwość sprzedaży nieruchomości rolnych do 0,5 ha (4999m2), jeśli nieruchomość była w dniu 30.04.2016 r. zabudowana budynkiem mieszkalnym, budynkiem, budowlą lub urządzeniem niewykorzystywanymi obecnie do produkcji rolniczej. Zatem jeśli na działce istnieją od wielu lat budynki, które nie są obecnie (choć niegdyś mogły być) wykorzystywane na cele rolnicze, wówczas można bez problemów zakupić nieruchomość rolną o powierzchni do 4999m2.
Jeśli chodzi o zakup gruntów rolnych o powierzchni powyżej 1 ha przez nie-rolnika, w takim przypadku wymagana jest specjalna zgoda na zakup wyrażona przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Jest jednak jeszcze inne rozwiązanie: namówienie obecnego właściciela do podziału gruntu na kilka mniejszych działek – każda o powierzchni poniżej 0,3 lub 0,5 ha (jeśli spełnione są wyżej wymienione warunki) i zakup sąsiadujących ze sobą odrębnych nieruchomości. W takiej sytuacji należy pamiętać o zasadzie, że każda wyodrębniona działka musi mieć dostęp do drogi publicznej. W przeciwnym razie umowa zbycia takiej nieruchomości będzie nieważna.
Wyrok Sądu Najwyższego z 26 lutego 2003 r. II CKN 1306/00: Założenie księgi wieczystej oznacza, że jest tyle nieruchomości, ile jest ksiąg wieczystych.
Postanowienie SN z 19 marca 2015 r., IV CSK 411/14: umowa przeniesienia własności wydzielonej działki zawarta bez zapewnionego dostępu do drogi publicznej jest nieważna.
Pozostałe źródła:
Ustawa z dnia z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. z 2016 r. poz. 585